Sinh viên nhà NTTU tạo dấu ấn trong lĩnh vực Hoá học tại Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần thứ 27 nhờ phát triển mô hình In Silico

NTTU – Tại giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần thứ 27, nhóm tác giả Trần Thị Anh Thư, Bùi Long Hải và Nguyễn Trần Lan Vy từ khoa Dược Trường Đại học Nguyễn Tất Thành (NTTU) đã xuất sắc giành giải Khuyến khích trong lĩnh vực Hóa học với đề tài nghiên cứu “Phát triển mô hình in silico nhằm sàng lọc chất ức chế ALOX15 tiềm năng trong định hướng điều hòa Ferroptosis”. Công trình được đánh giá cao nhờ tính sáng tạo, hướng tiếp cận hiện đại và khả năng ứng dụng trong nghiên cứu điều trị các bệnh lý liên quan đến cơ chế Ferroptosis.

Được biết, năm 2025, giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần thứ 27 đã thu hút sự tham gia của hơn 6.600 sinh viên từ 161 trường đại học, cao đẳng và học viện trên cả nước. Năm nay, Trường ĐH Nguyễn Tất Thành có 115 đề tài tham gia dự thi ở 13 lĩnh vực, kết quả chung cuộc Nhà trường có 01 giải Nhì, 04 giải Khuyến khích và 07 giải Poster khoa học được bình chọn nhiều nhất, đồng thời là trường đại học ngoài công lập duy nhất có đề tài đạt giải Nhì tại giải thưởng.

Phát triển mô hình in silico nhằm sàng lọc chất ức chế ALOX15 tiềm năng trong định hướng điều hòa Ferroptosis, đề tài được giải Khuyến khích ở lĩnh vực Hoá học của các sinh viên đến từ khoa Dược Trường ĐH Nguyễn Tất Thành là đề tài tập trung vào phát triển một mô hình in silico (mô phỏng máy tính) để sàng lọc các chất ức chế enzyme ALOX15 (Arachidonate 15-lipoxygenase), một yếu tố quan trọng trong quá trình Ferroptosis. Ferroptosis là một dạng chết tế bào liên quan đến sự tích tụ của các peroxit lipid, có thể gây ra những bệnh lý nghiêm trọng như ung thư, bệnh tim mạch và các bệnh thần kinh thoái hóa. Nhóm nghiên cứu đã sử dụng mô hình in silico để mô phỏng và phân tích các phân tử tiềm năng có khả năng ức chế ALOX15, từ đó điều hòa Ferroptosis, mở ra khả năng phát triển các phương pháp điều trị mới cho các bệnh lý này. Việc sử dụng mô hình in silico không chỉ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí mà còn mang lại một hướng đi bền vững, phù hợp với xu thế nghiên cứu hiện đại.

PGS.TS. Trần Thị Hồng – Phó hiệu trưởng Trường ĐH Nguyễn Tất Thành chụp hình kỷ niệm cùng nhóm nghiên cứu Trần Thị Anh Thư, Bùi Long Hải và Nguyễn Trần Lan Vy

Nghiên cứu của nhóm tác giả không chỉ có giá trị trong lĩnh vực hóa học mà còn mang lại tiềm năng lớn trong ngành dược phẩm, đặc biệt là trong việc phát triển các liệu pháp điều trị bệnh lý liên quan đến Ferroptosis. Công trình này mở ra cơ hội cho việc thiết kế thuốc ức chế ALOX15 hiệu quả, giúp cải thiện sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy nghiên cứu khoa học tại Việt Nam.

Chia sẻ về những khó khăn trong việc chọn đề tài, thực hiện đề tài, đại diện nhóm cho biết: “Trong suốt khoảng thời gian thực hiện đề tài, đã có lần tưởng chừng như bỏ cuộc, chúng em đã phải sửa đi sửa lại, va phải khó khăn này xong lại vấp phải trục trặc khác. Để chuyển từ một ý tưởng từng bước từng bước hoàn thiện đề tài là một chặng đường rất dài, cho đến ngày hôm nay nhìn lại, chúng em muốn gửi lời cảm ơn chân thành đến cô TS. Phan Thiện Vy, người đã đồng hành và luôn nhiệt tình góp ý, chỉ dạy trong suốt thời gian vừa qua. Euréka đã khép lại nhưng hành trình tiến bước cùng nghiên cứu khoa học của chúng em vẫn còn đó, vẫn sẽ tiếp tục, vì tuổi trẻ, vì khát vọng, vì lòng ham học hỏi”.

TS. Phan Thiện Vy, Phó trưởng khoa Dược – giảng viên hướng dẫn nhóm thực hiện đề tài cho biết: “Là người đồng hành trong quá trình hình thành ý tưởng và xây dựng định hướng nghiên cứu, tôi đánh giá đề tài “Phát triển mô hình in silico nhằm sàng lọc chất ức chế ALOX15 tiềm năng trong điều hòa ferroptosis” là một hướng tiếp cận hiện đại, có tính liên ngành cao và phù hợp với xu thế của dược học – sinh học phân tử hiện nay. ALOX15 là enzyme then chốt trong quá trình peroxid hóa lipid và đóng vai trò quan trọng trong cơ chế ferroptosis. Việc tối ưu hóa mô hình dự đoán ligand–enzyme bằng các kỹ thuật docking, mô phỏng động lực học phân tử (MD), QSAR và phân tích năng lượng liên kết không chỉ giúp hiểu sâu hơn cơ chế tương tác mà còn tạo tiền đề để nhận diện các scaffold phân tử mới, có thể chuyển hóa thành lead compound trong tương lai. Hướng nghiên cứu này cũng mở ra tiềm năng phát triển thư viện hợp chất ức chế ALOX15 có tính đặc hiệu và chọn lọc cao, hướng đến ứng dụng trong ung thư, bệnh thoái hóa thần kinh và các rối loạn liên quan stress oxy hóa.

TS. Phan Thiện Vy, Phó trưởng khoa Dược – giảng viên hướng dẫn

TS. Vy cũng nhấn mạnh rằng đề tài của nhóm có tính mới, khả thi và mang ý nghĩa khoa học – công nghệ rõ ràng: vừa góp phần làm sáng tỏ cơ sở phân tử của ferroptosis, vừa tạo khung phương pháp cho các nghiên cứu phát triển thuốc dựa trên mô hình tính toán. Tôi tin rằng với sự nghiêm túc, tư duy hệ thống và khả năng tiếp cận tốt các công cụ tính toán sinh học của học viên, đề tài sẽ mang lại những kết quả giá trị và có thể tiếp tục phát triển thành bài báo quốc tế hoặc đề xuất nghiên cứu chuyên sâu hơn trong tương lai.

Việc tham gia một giải thưởng lớn như Euréka không chỉ là giúp nhóm chứng minh năng lực trong nghiên cứu khoa học mà còn khơi dậy tinh thần khám phá, đổi mới sáng tạo và truyền cảm hứng đến các bạn trẻ có thể tự tin hơn trong tương lai. Giải khuyến khích cũng là sự ghi nhận xứng đáng cho những nỗ lực không ngừng của nhóm tác giả trong nghiên cứu khoa học. Thành công này không chỉ là niềm tự hào của nhóm mà còn là minh chứng cho sự phát triển mạnh mẽ của Trường Đại học Nguyễn Tất Thành trong lĩnh vực nghiên cứu dược học và khoa học ứng dụng.

Hy vọng rằng nhóm tác giả sẽ tiếp tục phát huy những kết quả nghiên cứu, đóng góp vào sự phát triển của ngành dược phẩm và mở ra nhiều cơ hội mới trong lĩnh vực nghiên cứu điều trị bệnh lý liên quan đến Ferroptosis.

Hồ Qúy – Phượng Nguyễn